کاربرد راهکارهای بومی سازی بیگانه سازی در ترجمه دستورهای آشپزی از انگلیسی به فارسی

فرآیند جهانی شدن، روش های گوناگونی در راستای تبادل فرهنگ ها از جمله در ترجمه ایجاد گردیده است. یکی از مهمترین کاربردهای ترجمه، به اشتراک گذاشتن فرهنگ ها و ممکن ساختن ادراک فرهنگ های بیگانه است. ترجمه با تکیه بر ذات ارتباطی اش، می بایست در فرهنگ مقصد وارد گردد تا خوانندگان را با فرهنگ متن آشنا سازد. اما آشنایی با فرهنگ متن اصلی همیشه ممکن نیست. در جاییکه بازخورد خوانندگان از متن، مورد نظر باشد، متن اصلی می بایست تا حدودی بومی سازی شده تا برای خوانندگان ملموس گردد. در این تحقیق بیگانه سازی و بومی سازی به کار رفته در ترجمه دستورهای آشپزی از انگلیسی به فارسی مورد بررسی قرار گرفت. در راستای این مهم، سی دستور آشپزی از وبسایت bbc و ترجمه آن ها در کتاب آشپزی منتظمی(1347) و مجله آشپزی مثبت (1391) در زمینه بومی سازی و بیگانه سازی مورد بررسی قرار گرفتند. این مقایسه در قالب چهارچوب مدل epstein (2009) صورت پذیرفته که شامل گروه بندی این مقایسه می باشد. این گروه ها عبارت اند از: محتویات، نام غذا، مقیاس اندازه گیری، روش پخت و وسایل آشپزی. هدف محقق در این تحقیق بیان میزان به کارگیری بومی سازی و بیگانه سازی در گروه های مذکور جهت رویارویی با مشکلات بین فرهنگی و بین زبانی در حین ترجمه دستورهای آشپزی بوده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که اغلب مترجمان فارسی زبان در ترجمه های دستورهای آشپزی از استراتژی بومی سازی استفاده می کنند و استراتژی مذکور را بیشتر در گروه محتویات غذا به کار می گیرند. اغلب بیگانه سازی ها در ترجمه نام غذا به کار گرفته شده است و این بدان معناست که نام غذاهای فرنگی ترجمه نشده و مستقیماً وارد فرهنگ فارسی شده است.